小さなMakiMaki Haramaki Basicのなかには、世界に誇れる日本の伝統文化、それも、サムライの男性的文化と平安貴族の女性的文化が入っているんです。
ハラマキの発祥は、武士の鎧である腹当だといいます。昔サムライは刀からおなかを守ったけど、今では冷えからおなかを守るんですね！ 時代はさかのぼって平安時代。どんな時代よりも美や風情が重んじられた時代です。自然の「色」に自分の心を重ね合わせる「襲色目」。それは古来の日本人の美意識、配色法です。自然の微妙な移り変わりを感じとり、着物の色合いで季節感を象徴的に表現しました。それぞれの季節にふさわしい色と色の組み合わせを選び、 自然や風景の名前をつけて、時と場、年齢などに応じて身にまとったのです。 MakiMaki Haramaki Basic は、そんな襲色目にインスピレーションを得て、表裏二色、リバーシブルに縫い上げ、それぞれに歴史や物語のあるユニークな名前をつけてみました。
MakiMaki haramaki mają dwustronny
zestaw kolorów, ale dlaczego każdy ma unikalną nazwę, a nie po prostu np. „czerwień z
granatem”? Tak, Japończycy lubią nadawać przedmiotom różne nazwy czy imiona,
tak jakby chcieli tchnąć w nie życie i nadać tożsamość. Podobnie jak nasze
imiona, nazwy mają swoje znaczenie i historię. Czy wiecie, że w taki sposób
bawiono się w Japonii już od dawna – od IX wieku, czyli czasów kultury dworskiej?
Pośród subtelnie
przemijających pór roku w Japonii mieszkający tam ludzie pielęgnowali swoją
nadzwyczajną wrażliwość wobec piękna natury.
Okres Heian
(794-1192r.) był czasem intensywnego adaptowania i transformowania kultury
przejmowanej z Chin. Bujnie rozkwitała wtedy kultura dworska, bardziej
„kobieca” w porównaniu do kultury samurajskiej, która pojawiła się w późniejszym
okresie.
W kulturze dworskiej najważniejsze było umiłowanie piękna – niezbędnym
wymogiem dla zrobienia kariery politycznej był wyrobiony gust i wiedza literacka,
a także umiejętność pisania pięknej poezji.
To samo było istotne dla powodzenia
w związkach miłosnych. Mężczyzna i kobieta nie mogli w tamtych czasach
swobodnie się spotykać, kobiecie nie wolno było nawet pokazać twarz mężczyźnie,
który nie był członkiem rodziny. Jak można więc było się w kimś zakochać, nie
widząc nawet ani razu jego twarzy?
Relacja zaczynała się od wymianów listów.
Jednak zamiast bezpośredniego wyznania miłości kochankowie pisali krótkie wiersze
waka, których tematem była natura, ale
subtelnie ujawniające swoje sympatie i serce. Do rozwijania tych relacji bardzo
ważny był również dobór kolorów papeterii wykonanej ze specjalnie barwionego, cienkiego,
półprzezroczystego papieru washi. Na
jednym arkuszu był napisany list, a w drugi, ale o innym kolorze, go zawijano. Powstałe
w ten sposób warstwy kolorów powinny być dopasowane do pory roku, np. w postaci
doboru koloru kwiatów kwitnących w danym czasie…
W kolejnym
etapie rozwoju związku mężczyzna odwiedza swoją ukochaną. Mogą wymieniać ze
sobą słowa, ale pomiędzy nimi jest zawieszona bambusowa roleta i… nadal nie mogą
się zobaczyć! Jedynym sposobem, aby kobieta mogła się pokazać zewnętrznie i dać
wyraz swojej wrażliwości na piękno, było uchylenie spodniej części swojego
kimona – ukazanie jego dolnej krawędzi, gdzie widać warstwy kolorów.
Kobiety z
domów dworskich nosiły 12-warstwowe kimono, w
którym każdą kolejną warstwę o
innym kolorze było widać właśnie od spodu. Kolorystyka warstw różniła się zależnie od wieku,
rangi oraz od okazji, ale przede wszystkim każda kobieta starannie dobierała ją,
imitując kolory natury w danej porze roku.
Rezydencja
dworska w stylu architektonicznym shinden-zukuri
była wzorowana na chińskim pałacu, ale bardziej otwierała się na zewnętrzne
otoczenie, gdyż integrowanie się z naturą w ogrodzie było sprawą ważniejszą niż
utrzymywanie ciepła. Również jej kolory znikają w tle, aby podkreślić kolory
przemijających pór roku i ich odzwierciedlenie w kolorach kimon.
Jest
bardzo wiele japońskich nazw kolorów. Japończycy rozróżniali subtelne różnice
ich tonacji i nadawali każdej inną nazwę. A zestawieniom kolorów stosowanych w
warstwach (kasane-irome), np. w
papeterii lub wielowarstwowych kimonach dla kobiet czy dwustronnych tkaninach kimon
także były nadane poetyckie nazwy związane z naturą.
Na przykład jesienią chętnie
stosowano kasane-irome inspirowane
chryzantemą w różnych odcieniach. Otrzymały one takie nazwy jak: biała (choć niekoniecznie
taka nazwa określała rzeczywisty biały kolor), żółta czy czerwona chryzantema, pąki
chryzantemy lub ‘przechodząca’ chryzantema (czyli chryzantema z lekkim nalotem
fioletu w wyniku oszronienia późną jesienią).
Z fascynacji do jesiennego przebarwienia
liści powstały przeróżne nazwy zestawień kolorów: pierwsze przebarwienie, przebarwione
rozsypane liście, przebarwienie na żółto, na czerwono.
Zimowe nazwy to na
przykład: śnieg, sosny; wiosenne zaś to różnego rodzaje śliwy i wiśnie, natomiast
letnie – irys, sadzonki ryżu itp.
Z
inspiracji do Kasane Irome zostały zaprojektowane MakiMaki haramaki! Każde haramaki ma dwa kolory i każda taka kombinacja ma własną
oryginalną nazwę.
Here you can see slide show about Kasane-irome, the presentation from Warsaw Academic Festival in 2013. (in Polish)
Możesz tu oglądać slidy o Kasane-irome, prezentację z Festiwalu Nauki w Warszawie 2013.
ここで、「ワルシャワ学問フェスティバル２０１３」の公開講演で使った、かさね色目についてのスライドが見られます。（ポーランド語表示）
http://www.slideshare.net/Plan-C/kasane-irome
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz